انواع شمش فولادی
شمش‌های فولادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت فولاد، براساس اندازه و شکل به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. هریک از این محصولات بسته به نیازهای خاص صنعتی و نوع فرایند تولید، نقش مهمی در زنجیره تولید فولاد ایفا می‌کنند:
شمش یا اینگات
شمش‌ها اغلب سطح مقطعی ذوزنقه‌ای دارند و طول آن‌ها حدود 2 متر است. این نوع شمش در کارگاه‌های کوچک و آزمایشگاه‌ها کاربرد دارد و به‌عنوان ماده پیش‌ساز برای تولید محصولات خاص به کار می‌رود. شمش طلا که شاید شناخته‌شده‌ترین نوع این محصول باشد، با چنین سطح مقطعی ساخته می‌شود.
بیلت یا شمشال
بیلت یکی از پرطرفدارترین انواع شمش فولادی است که با سطح مقطع مربع تولید می‌شود و طول بلندتری نسبت به شمش دارد. از بیلت برای تولید میلگرد و مفتول استفاده می‌کنند. همچنین، بیلت‌های تولیدشده با دستگاه ریخته‌گری پیوسته به بیلت CCM معروف‌اند. بیلت‌ها با ابعاد مقطعی متنوعی مانند ۱۰۰x۱۰۰، ۱۲۰×۱۲۰، ۱۲۵×۱۲۵ ، ۱۳۰×۱۳۰ و ۱۵۰x۱۵۰میلی‌متر در بازار عرضه می‌شوند.
بلوم یا شمشه
بلوم نوعی شمش فولادی با مقطع بزرگتر (اغلب مستطیل یا مربع) و طول حداکثر 12 متر است که برای تولید محصولاتی مانند ریل، نبشی، قوطی و لوله بدون درز به کار می‌رود. مقطع بزرگتر بلوم امکان تولید محصولات سنگین‌تری را فراهم می‌کند.
اسلب یا تختال
اسلب یا تختال محصولی با مقطع مستطیلی است که از نورد شمش فولادی تولید می‌شود. ضخامت این محصول بین 150 تا 300 میلی‌متر و عرض آن بین 600 تا 2200 میلی‌متر متغیر است. اسلب به‌عنوان ماده اولیه برای تولید ورق فولادی استفاده می‌شود و کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.
مشخصات فنی و ابعاد شمش فولادی عرضه شده
در اسپاد فولاد، انواع شمش فولادی در ابعاد مختلف و با ترکیبات شیمیایی استاندارد عرضه می‌گردد. شمش‌ها عمدتاً در ابعاد ۱۲۵×۱۲۵، ۱۳۰×۱۳۰ و ۱۵۰×۱۵۰ میلی‌متر با طول‌های استاندارد ۶ یا ۱۲ متر در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.
✔️ مناسب برای صنایع نورد گرم
✔️ دارای آنالیز دقیق شیمیایی
✔️ تولید شده توسط کارخانه‌های معتبر داخلی
محاسبه وزن شمش فولادی
برای محاسبه وزن شمش فولادی می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
وزن شمش (کیلوگرم) = حجم (سانتی‌متر مکعب) × چگالی (گرم بر سانتی‌متر مکعب)
در اینجا حجم برحسب نوع شمش فولادی و سطح مقطع و طول آن به دست می‌آید. چگالی نیز اغلب وزن مخصوص آهن، 7.85 گرم بر سانتی‌متر مکعب در نظر گرفته می‌شود.
به‌عنوان مثال، وزن بیلت با سطح مقطع مربع‌شکل به ابعاد 120 × 120 میلی‌متر و طول 6 متر، به شرح زیر خواهد بود:
12 × 12 × 600 × 7.85 = 678240 گرم
678240 ÷ 1000 = 678.24 کیلوگرم = 0.67824 تن
گرید و ترکیب شیمیایی شمش فولادی
ترکیبات اصلی شمش فولادی شامل کربن، سیلیسیم، منگنز، فسفر و گوگرد است. میزان دقیق هر عنصر براساس نوع شمش و کاربرد آن متغیر است، به‌طور کلی:
گرید و ترکیب شیمیایی شمش فولادی
در ایران، شمش‌های فولادی با ترکیب‌های شیمیایی مختلف تولید می‌شوند که این ترکیب‌ها براساس استاندارد روسی نام‌گذاری شده‌اند. رایج‌ترین گریدهای شمش فولادی که در صنایع مختلف به کار می‌روند، دارای ترکیبات شیمیایی به‌شکل زیر هستند:
| گرید | C % | Mn % | Si % | S % | P % |
| 3sp | 0.10-0.20 | 0.4-0.65 | 0.15-0.35 | 0.040 | 0.035 |
| 5sp | 0.28-0.35 | 0.65-0.95 | 0.15-0.35 | 0.040 | 0.035 |
| Ck45 | 0.42-0.48 | 0.60-0.90 | 0.15-0.25 | 0.025 | 0.025 |
گریدهای متداول شمش فولادی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که بسته به نوع مصرف و نیاز صنعت، انتخاب می‌شوند و عبارتند از:
گرید 3sp
شمش 3sp یکی از متداول‌ترین گریدهای شمش فولادی در ایران است. این گرید از نظر ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی، از لحاظ انعطاف‌پذیری و استحکام، کیفیتی متعادل دارد. شمش 3sp به‌دلیل مقاومت کمتر نسبت به گریدهای سخت‌تر، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و در تولید محصولاتی مانند نبشی و ناودانی استفاده می‌شود. این گرید برای سازه‌هایی مناسب است که نیاز به شکل‌دهی و خم‌کاری بیشتری دارند.
گرید 5sp
شمش 5sp دارای استحکام بیشتری نسبت به 3sp است و در نتیجه انعطاف‌پذیری کمتری دارد. این گرید از شمش فولادی به‌دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و نیرو، برای تولید میلگرد و سایر محصولات فولادی با مقاومت بالا مانند تیرآهن و پروفیل‌های سنگین استفاده می‌شود. شمش 5sp بیشتر در پروژه‌های ساختمانی که نیاز به استحکام زیاد و طول عمر بالا دارند، کاربرد دارد.
گرید Ck45
گرید CK45 نیز یکی دیگر از فولادهای آلیاژی است که دارای کربن متوسط است. این گرید شمش فولادی دارای استحکام و سختی بالا بوده و به‌راحتی قابلیت ماشین‌کاری دارد. شمش CK45 در تولید قطعاتی که به مقاومت و استحکام زیاد نیاز دارند، مانند محورهای صنعتی، پیستون‌ها و میله‌های هیدرولیکی استفاده می‌شود.
فرایند تولید شمش فولادی
سه روش اصلی برای تولید شمش فولادی وجود دارد؛ ذوب در کوره، اصلی‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش تولید شمش فولادی است که در کورهی بلند، کورهی قوس الکتریکی و کورهی ذوب القایی انجام می‌پذیرد:
کوره قوس الکتریکی (Electric Arc Furnace)
ضایعات فولادی و آهن اسفنجی در کوره قوس الکتریکی به‌کمک الکترودهای کربنی و جریان الکتریکی ایجادشده ذوب می‌شوند. باکیفیت‌ترین شمش فولادی از این روش تولید می‌شود.
کوره القایی (Induction Furnace)
در این روش تولید شمش فولادی از میدان مغناطیسی برای ذوب ضایعات فلزی و قراضه استفاده می‌شود. این فرایند از طریق سیم‌پیچ‌های القایی و به‌کمک الکتریسیته، گرما تولید کرده و فلزات را ذوب می‌کند. کوره القایی برای تولید در حجم کمتر و شمش‌هایی با انعطاف‌پذیری بالا استفاده می‌شود.
کوره بلند (Blast Furnace)
رایج‌ترین روش تولید شمش فولادی در جهان استفاده از کوره بلند است. در این روش، سنگ آهن و ضایعات و قراضه‌های آهن همراه با زغال‌سنگ به کوره بلند منتقل شده و با فرایند اکسیژن قلیایی (Basic Oxygen) به شمش فولادی تبدیل می‌شوند. این روش امکان تولید در حجم بالا را فراهم می‌کند اما آلایندگی زیادی به‌همراه دارد و فولاد تولیدشده نیز از نظر انعطاف‌پذیری ایدئال نخواهد بود.
کاربرد شمش فولادی در صنعت
شمش فولادی پایه اصلی تولید بسیاری از محصولات فولادی است و در صنایع ساختمانی، خودروسازی، ماشین‌سازی و صادرات کاربرد گسترده‌ای دارد. انتخاب شمش با کیفیت، تضمین‌کننده عملکرد مناسب نهایی در مراحل نورد و شکل‌دهی است.
خرید شمش فولادی از اسپادفولاد
با توجه به اهمیت این ماده اولیه، شرکت اسپادفولاد آسیا به‌عنوان یکی از ارائه‌دهندگان برتر شمش فولادی، امکان دسترسی به اطلاعات دقیق و به‌روز قیمت‌ها را برای مشتریان فراهم کرده و در کنار آن، خدمات مشاوره تخصصی را نیز ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت، کافیست با ما در تماس باشید.
• تأمین سریع و پایدار
• ارائه فاکتور رسمی و بارنامه معتبر
• ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان بزرگ کشور
• امکان مشاوره فنی برای انتخاب محصول متناسب با نیاز صنعت شما
