ارزان‌فروشی روس‌ها در بازار فولاد موجب کاهش صادرات فولاد ایران شده است. مدیرکل امور معدنی و صنایع معدنی وزارت صمت اعلام کرده که این موضوع به همراه نوسانات نرخ ارز، صادرات محصولات فولادی کشور را با چالش مواجه کرده است.

قیمت فولاد در ایران نسبت به بازار جهانی بالاتر است، به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان انگیزه‌ای برای صادرات فولاد ندارند. سیف‌الله امیری، مدیرکل امور معدنی و صنایع معدنی وزارت صمت، تأیید کرده که در نیمه نخست امسال، ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار تن فولاد خام صادر شده که نسبت به سال گذشته کاهش محسوسی داشته است.

نقش ارزان‌فروشی روسیه در افت صادرات فولاد ایران

امیری معتقد است که کاهش صادرات فولاد ایران ناشی از ورود روسیه به بازارهای صادراتی شرق آسیا است. پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، روسیه استراتژی جدیدی برای تصاحب بازارهای شرقی اتخاذ کرد و با ارائه تخفیف‌های ۱۵ تا ۲۰ درصدی، توانست مشتریان ایران را جذب کند. این تخفیف‌ها باعث شد که کشورهای چین، افغانستان، تایلند و کره جنوبی تمایل بیشتری به خرید از روسیه نشان دهند، درحالی‌که صادرکنندگان ایرانی به دلیل قیمت‌های بالاتر، انگیزه خود را از دست داده‌اند.

تأثیر سیاست‌های داخلی بر صادرات فولاد

علاوه بر رقابت روس‌ها، سیاست‌های داخلی نیز در کاهش صادرات فولاد نقش داشته‌اند. وزارت صمت برای جلوگیری از کمبود محصولات فولادی در داخل کشور و کنترل قیمت‌ها، عوارض صادراتی وضع کرده است. این اقدام اگرچه در ابتدا به‌منظور مدیریت بازار داخلی انجام شد، اما فعالان صنعت فولاد معتقدند در نهایت موجب کاهش سود تولیدکنندگان و کاهش انگیزه صادرات می‌شود.

افت صادرات آهن اسفنجی و محصولات فولادی

علاوه بر کاهش صادرات فولاد خام، صادرات محصولات فولادی نیز روندی نزولی داشته است. طبق آمار وزارت صمت، صادرات تیرآهن از ۶۸ هزار تن به ۵۶ هزار تن کاهش یافت که نشان‌دهنده افت ۱۸ درصدی است. همچنین، صادرات آهن اسفنجی کاهش چشمگیری یافت و از ۶۷۳ هزار تن به ۳۱۲ هزار تن رسید؛ یعنی کاهش بیش از ۵۴ درصدی.

افزایش تولید فولاد خام در ایران

با وجود کاهش صادرات، تولید فولاد خام در نیمه نخست سال جاری رشد ۱۸ درصدی را تجربه کرده است. همچنین تولید محصولات فولادی ۱۱ درصد، شمش آلومینیوم ۲۰ درصد و کاشی و سرامیک ۲۰ درصد افزایش یافته است. تولید سیمان نیز تقریباً برابر با سال گذشته بوده است. تولید میلگرد نیز با رشد ۹ درصدی به ۴ میلیون و ۷۶۵ هزار تن رسید و تولید تیرآهن با ۵ درصد افزایش، به ۵۹۵ هزار تن رسیده است.

چشم‌انداز آینده صادرات فولاد ایران

با توجه به کاهش صادرات فولاد و افزایش تولید داخلی، تولیدکنندگان امیدوارند که با بازنگری در سیاست‌های صادراتی و رفع موانع موجود، بازارهای از دست‌رفته را دوباره به دست آورند. یکی از راهکارهای پیشنهادی، ارائه مشوق‌های صادراتی و کاهش عوارض صادراتی برای رقابت‌پذیری بیشتر در بازارهای بین‌المللی است. همچنین افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند به بهبود شرایط صادرات فولاد کمک کند.

نتیجه‌گیری

کاهش صادرات فولاد ایران ناشی از چندین عامل داخلی و خارجی بوده است. از یک‌سو، روسیه با تخفیف‌های سنگین، مشتریان سنتی ایران را جذب می‌کند. از سوی دیگر، عوارض صادراتی و نوسانات ارزی مانع از رشد صادرات می‌شود. بااین‌حال، رشد تولید داخلی نشان می‌دهد که ظرفیت صنعت فولاد ایران همچنان بالاست. در صورت اصلاح سیاست‌های تجاری، می‌توان شاهد بهبود صادرات در آینده بود.

 

منبع: تحلیل بازار