وزارت نفت از سال گذشته مطالعاتی را در خصوص ناترازی مصرف گاز و برای عدم قطعی گاز صنایع آغاز کرد و با استفاده از نظرات کارشناسی، شیوه نامهای تهیه و اواسط اردیبهشت ابلاغ شد. در قالب این شیوهنامه، کارخانهها بویژه صنایع عمده و انرژیبر، میتوانند نسبت به احداث تأسیسات ذخیرهسازی رو زمینی گاز اقدام کنند. شرکت گاز در ۶ ماه نخست سال، گاز بیشتری با تعرفه کنونی به آنها اختصاص میدهد. این صنایع گاز را به الانجی، سیانجی و اسانجی تبدیل و در فصل سرد از آن استفاده خواهند کرد.
تمام سرمایهگذاران غیردولتی میتوانند تقاضاها برای احداث واحدهای مینی ال ان جی، اس ان جی و سی ان جی را به شرکت گاز ارسال و نسبت به تولید اقدام کنند و به متقاضیان داخل بفروشند. صنایع هم میتوانند در مجاورت کارخانهها با دریافت گاز از شرکت گاز با همان نرخ سوخت یا خوراک اقدام به احداث واحدهای مینی ال ان جی، اس ان جی و سی ان جی کنند و از گاز ذخیرهشده در زمستان بهره ببرند.
کارخانههای سیمان که در فصل سرد سال از نفتکوره استفاده میکنند، میتوانند به جای نفتکوره از گاز ذخیره شده استفاده کنند که یک حرکت زیست محیطی نیز تلقی میشود. کارخانههایی که در شعاع کمی از کلانشهرها قرار دارند و اجازه استفاده از نفتکوره را نیز در زمستان ندارند، احداث واحدهای مینی ال ان جی و سی ان جی برای آنها صرفه اقتصادی قابل توجهی دارد و به عدم قطعی گاز صنایع خواهد انجامید.
در قالب این شیوهنامه شرایطی فراهم شده تا بخشهای خصوصی و غیردولتی بتوانند از خارج ال ان جی خریداری و واحدهای تبدیلی به گاز طبیعی را در مرزهای آبی خلیج فارس با هماهنگی شرکت گاز ایجاد کنند و گاز طبیعی را از طریق خطوط شبکه سراسری گاز به مشتریان تحویل دهند. شرکت گاز تنها هزینه انتقال گاز را دریافت خواهد کرد. بنابراین فرصت بسیار مطلوبی ایجاد شده تا ناترازی گاز از طریق واردات ال ان جی از سایر کشورها از سوی بخش غیر دولتی و خصوصی برطرف شود.
فرمولهای مربوط به نحوه قیمتگذاری خوراک واحدهای مینی الانجی، اسانجی و سیانجی در شیوهنامه موردنظر اعلام شده است تا سرمایهگذاران بهطور کامل مطلع باشند. همچنین همه سرمایهگذاران احداث واحدهای یادشده و افرادی که متقاضی واردات الانجی هستند، میتوانند برای دریافت اطلاعات تکمیلی به شرکت ملی گاز ایران و معاونت برنامهریزی وزارت نفت مراجعه کنند.
اگر مشترک عمده مصرفکننده گاز اقدام به احداث واحدهای ذخیرهسازی رو زمینی نکند بهتدریج تعرفه گاز مصرفی آن برای دوره اوج مصرف در فصل سرد سال افزایش مییابد. بهطوریکه در ابتدای سال آینده، ۳۰ درصد افزایش گازبها خواهند داشت و تا سال ۱۴۰۵ تا ۵۰ درصد تعرفه آنها در دوره اوج مصرف افزایش مییابد.
در راستای عدم قطعی گاز صنایع در دوره محدودیت گاز در زمستان و حل مشکل توقف تولید، بسیاری از شرکت های صنعتی بزرگ آماده خرید گاز تا ۶۰ سنت هستند یعنی عدمنفع تولید برای آنها خسارتبار است که حاضرند این گاز را ۱۲ برابر گرانتر بخرند. ساخت کارخانه مینی ال ان جی حدود ۱.۵ سال زمان میبرد. واحدهای اس ان جی و سی ان جی در مدتزمان کمتری قابل احداث هستند.
وزارت نفت ذخیرهسازی گاز را به روش زیر زمینی انجام میدهد و روی تخلیه تعدادی از میدانها برای ذخیرهسازی زیر زمینی تمرکز شده تا ظرفیت ذخیره سازی را به ۱۰ میلیارد مترمکعب در سال برسد. فرآیند تخلیه میدانها زمانبر است اما ذخیرهسازی رو زمینی زمان بسیار کمتری میبرد و سریعتر به نتیجه مورد نظر میرسد.
اکنون مجموع حجم ذخیرهسازی گاز سالانه ۳.۵ میلیارد مترمکعب است که در فصل سرد، روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب از محل این ذخیرهسازی استفاده میشود. برنامهریزی شده در قالب برنامه هفتم توسعه، حجم ذخیرهسازی زیرزمینی و روزمینی به ۵ درصد نیاز گاز کل برسد. به این صورت اگر حجم گاز مصرفی کل ۲۲۰ میلیارد مترمکعب باشد و بتوان ۱۱ میلیارد مترمکعب گاز ذخیره شده داشت بهتدریج حجم ذخیرهسازی افزایش می یابد.