مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن، با اشاره به چالش‌های ناشی از جانمایی کارخانه فولاد، اظهار داشت که بسیاری از طرح‌های فولادی، از جمله هشت طرح کلنگ‌زده در دوره دولت احمدی‌نژاد، با مشکلات اساسی در مکان‌یابی مواجه هستند. این کارخانه‌ها بدون دسترسی مناسب به آب، انرژی و جاده احداث شدند و نتوانستند زیرساخت‌های ضروری برای بهره‌وری را تامین کنند.
سیاست نادرست جانمایی کارخانه فولاد
وی تاکید کرد که فشار نمایندگان مجلس برای احداث کارخانه در حوزه‌های انتخابی خود، یکی از عوامل اصلی این جانمایی‌های نامناسب بوده است. این نمایندگان، با نفوذ و تعاملات خود در دولت و مجلس، مجوز احداث کارخانه‌ها را در مناطقی گرفته‌اند که به هیچ‌وجه مناسب نبوده است. اکبریان افزود: سیاست‌های جانمایی در گذشته براساس نزدیکی به معادن سنگ آهن بود که منجر به احداث کارخانه‌ها در مناطق کویری شد. درحالی‌که امروزه، با توجه به بحران‌های آبی، انتظار می‌رفت این سیاست تغییر کند، اما همچنان شاهد تکرار این اشتباهات هستیم.
وی ادامه داد: سیاست نادرست جانمایی از زمان تاسیس ذوب‌آهن اصفهان در دهه ۴۰ خورشیدی آغاز شد، زمانی که ملاک اصلی، قرار گرفتن کارخانه در مرکز کشور برای پوشش کل کشور بود. در حالی که برای انتخاب محل مناسب، باید به عواملی همچون دسترسی به منابع آب و انرژی، حمل‌ونقل و نزدیکی به بنادر توجه شود. این در حالی است که کارخانه‌های جدید نیز همچنان در مناطق دارای تنش آبی احداث می‌شوند.
این کارشناس به هشت طرح فولادی معروف اشاره کرد و گفت: با وجود هشدارهای کارشناسان در زمان کلنگ‌زنی این طرح‌ها، هیچ توجهی به مشکلات مکان‌یابی آن‌ها نشد. این کارخانه‌ها نه‌تنها به آب‌های آزاد دسترسی ندارند، بلکه از زیرساخت‌های جاده‌ای و انرژی نیز محروم هستند.
لزوم تغییر سیاست‌های مکان‌یابی کارخانه‌های فولادی
اکبریان تصریح کرد: صادرات و واردات محصولات فولادی عمدتاً از بنادر جنوب کشور انجام می‌شود. بنابراین، ضروری است که کارخانه‌های جدید در این مناطق احداث شوند. کارخانه‌های موجود در مناطق مرکزی برای تامین نیاز داخلی مناسب هستند، اما کارخانه‌هایی که هدف اصلی‌شان صادرات است، باید در مناطق بندری قرار گیرند تا هم هزینه‌های حمل‌ونقل کاهش یابد و هم بهره‌وری افزایش پیدا کند.
در پایان، وی تاکید کرد که بازنگری در سیاست‌های جانمایی کارخانه فولاد ضروری است. اتخاذ تصمیمات درست در این حوزه، می‌تواند از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کند و شرایط بهتری برای توسعه صنعت فولاد فراهم آورد.
منبع: اکونگار
